शेरबहादुर देउवा नेपाली कांग्रेसको सभापति बन्ने सम्भावना बलियो बन्दै जाँदा सभापितका रुपमा उहाँका चुनौतिबारे पनि चर्चा शुरु भएको छ । सभापतिका रुपमा पार्टी सन्चालनमा असफल भएको आरोप खेपिरहेपनि देउवा पुनः सभापतिको दौडमा बलियो देखिनुभएको छ ।
शेरबहादुर देउवा अघिल्लो महाधिवेशनबाट पार्टी सभापति भएपछिको पहिलो आम निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेस २३ सिटमा खुम्चिन पुग्यो। एकातिर दुई ठूला कम्युनिष्ट पार्टी, नेकपा एमाले र नेकपा माओवादी केन्द्रबीचको गठबन्धन र अर्कोतिर पार्टीको आन्तरिक व्यवस्थापनमा देउवाको कमजोर नेतृत्व चुनावी परिणाममा स्पष्टै देखिएको थियो ।
आम निर्वाचनअघि नै स्थानीय तह निर्वाचनमा समेत देउवा नेतृत्वको नेपाली कांग्रेसले नमिठो नतिजा भोगिसकेको थियो । कतिपय ठाउँमा माओवादी केन्द्रसँग गठबन्धन गर्दागर्दै पनि कांग्रेस उम्मेदवारहरु पराजित हुन पुगे । पार्टीभित्रै चरम असन्तुष्टिका बावजुद कांग्रेसका मतदाताले माओवादी उम्मेदवारलाई भोट हाले ।
एमाले अध्यक्ष केपी ओलीविरुद्ध गठबन्धन गरेर सँगै सत्तायात्रा गरिरहेका बेला भएको यो गठबन्धन आम निर्वाचन अगावै टुटफुट भयो । स्थानीय तहको निर्वाचनमा एमालेप्रति मतदाताले देखाएको विश्वासबाट लोभिएका माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड कमजोर कांग्रेसको साथ छोडेर ओली क्याम्पमा पुग्नुभयो ।
सरकार र पार्टी दुवैको चाबी आफ्नै खल्तीमा राखेर उँघिरहेका देउवा आम निर्वाचनमा पार्टीले भोगेको सर्मनाक हारको जिम्मेवारी आफूले होइन कार्यकर्ताले लिनुपर्ने भन्दै गैरजिम्मेवार अभिव्यक्ति दिन पछि पर्नुभएन । सभापतिको असक्षमताले पार्टी पराजित भएको बुझेका नेताहरुले गरेको मोर्चाबन्दीमा विस्तारै खिया लाग्दै गयो ।
अन्ततः पार्टीको १४ औँ महाधिवेशनबाट नयाँ नेतृत्व चयनमा आइपुग्दा देउवाविरुद्ध संगठित थुप्रै अनुहार तितरवितर बने । हरेक महाधिवेशनमा रट्ने गरिएको नेतृत्व हस्तान्तरण र पुस्तान्तरणको मन्त्र यसपटक पनि रट्न छुटाइएन । बिरालो पनि बाँधियो र अग्नीकुण्डमा आफ्नो विवेक छर्केर स्वाहा गरियो ।
१३ औँ महाधिवेशनपछि ५ वर्ष ९ महिनामा देउवाले खनेको बाटो कति चर्कियो, कति भत्कियो, कति उजाडियो र कति बन्द भयो भन्ने कुराको हिसाब किताब कसैले निकालेनन् । बरु देउवाले सत्तामा बसेर खाइरहेको ठूलो भाग देखेर फेरि वरिपरि झुम्मिनेहरुको बथान बढेको छ । सत्तामा भएकै बेला चुनाव गराएर पार्टीलाई १३ प्रतिशत सिटमा झारेका देउवाले फेरि आगामी निर्वाचनमा पहिलो पार्टी बनाउने भन्दै मत मागिरहनुभएको छ ।
त्यसो त कांग्रेसमा पार्टीको सपना र योजना सुनाउनेले नै जित्छन् भन्ने छैन । समाजवादको नारा लगाउँदै धनवाद र डनवादको फेरो समातेर अघि बढेका नेताहरुले चुनाव जित्न कार्यकर्तालाई मन दिनुपर्छ भन्ने नै छैन । मन जित्ने र मत जित्ने बेग्लै हुनु कांग्रेसमा दोहोरिरहने नियति हो । यो महाधिवेशनमा देउवाले पार्टीलाई संगठित गर्न सकेनन्, कामको डेलिभरी दिन सकेनन्, प्रतिपक्षीमा हुँदा सबल र सरकारमा हुँदा सफल हुन सकेनन् भन्नेहरुले नै आफ्नो विवेक निकालेर देउवाको ट्यांकीमा खसाली दिएका छन् ।
परिवर्तन यसै हुँदैन । पार्टीमा सफल नहुनेहरुलाई विस्तारै किनारा लगाउँदै केही गर्न चाहनेलाई स्वागत गर्ने परिपाटीको विकास कांग्रेसीजनले गर्न नजानेको तस्बिर राष्ट्रिय सभागृहबाट प्रदर्शित भयो ।
विकल्प खोज्न डराउने नेताले पार्टी कमजोर भयो, नेतृत्वले कुरा बुझेन, नेतृत्वले कुरा भनेन वा सुनेन भनेर गुनासो गर्न कहाँ जाने ? गुटगत राजनीतिले थला परेको कांग्रेसमा यसपटक पुराना गुटहरु भत्किएर नयाँ गुटहरुको जन्म भएको छ । बरु यसपटक पार्टीको संस्थापन पक्षसँग धेरै र इतरपक्षसँग थोरै गुट रहने देखिएको छ ।
सस्थापनइतर तितरवितर हुँदा पार्टीभित्र बलियो बनेका देउवा नेकपा टुटफुटका कारण सत्तामा सहजै पुग्नुभयो। देउवाको सभापितको रुपमा दोस्रो इनिङ्सले उहाँ निकटलाइ त खुशी बनाउलानै तर आम निर्वाचनमा कांग्रेसका पक्षमा माहोल बन्नेमा भने शंका गरिएको छ ।
तैपनि यी गुटहरुले फेरि निर्वाचित भएर आउने पार्टी सभापति देउवालाई सकारात्मक रुपमा दबाब दिने र आफ्ना एजेण्डाहरुमा केन्द्रित गर्न सकेनन् भने भविस्य थप अन्धकार हुने निश्चित छ । हारको ऐठनमा मध्यरातमा देउवाविरुद्ध जति बर्बराए पनि कम्तीमा यो कार्यकालमा रुपान्तरणको सपना आउन नदिनु कांग्रेसजनलाई भलो हुने देखिन्छ ।
