अघिल्लो सातादेखि लाखौंको संख्यामा नेपाल भित्रिएपछि बाली जोगाउन गार्हो हुने भन्दै चिन्ता बढाउने सलह घट्दै गएको छन् ।
अनुकुल वातावरण नभएपछि नेपाल आएका सलह हराउँदै गएका छन्। मौसम अनुकुल नहुँदा सलह आफैं मर्न थालेको प्लान्ट क्वारेन्टाइन तथा विषादी केन्द्रका प्रमुख सहदेव हुमागाईंले जानकारी दिए।
‘तराईबाट प्रवेश गरेको सलह हावाको वेगअनुसार उत्तर, पश्चिमतिर लागेका थिए,’ उनले भने, ‘चिसोका कारण सलह आफैं मर्न थालेको जिल्लाका प्राविधिक रूपले बताएका छन्।’
उनकाअनुसार २२ डिग्री सेल्सियसभन्दा कम तापक्रममा सलह बाच्न सक्दैन। बाग्लुङ, रूकुमपूर्व तथा कालिकोटतिर ठूलो संख्यामा सलह मरेको जानकारी आएको उनले बताए।
कालीकोट, मुस्ताङलगायत जिल्लामा पनि सलह कीरा मरेर झरेको केन्द्रले जनाएको छ । यीबाहेक अन्य जिल्लामा पनि सलह मरेको सूचना प्राप्त भएकाने हुमागाईले बताए । केन्द्रका अनुसार समुद्र सतहबाट १६ सयदेखि १८ सय मिटर उचाइसम्म उड्न सक्ने सलह हावाको चापसँगैं छरिएर हिमाली क्षेत्रसम्म पुगेका थिए ।
‘अन्य ठाउँमा फाटफुट मरेको भन्नेछ, ती जिल्लामा भने धेरैको संख्यामा मरेका जानकारी आएको छ,’ हुमागाईंले भने।
उनकाअनुसार अब थोरै संख्यामा सलह नेपालमा छ। ती जंगलमा बसेका छन्। नेपालमा दैनिक पानी परेकोले ती पनि घट्दै जाने उनले बताए।
‘अहिले केही जङ्गलमा बसेको भन्ने जानकारी आएको छ, मनसुनको कारणले त्यो पनि घट्दै जान्छ,’ उनले भने।
अहिले हावाको वहावको पूर्वानुमानअनुसार पूर्वी हावाको प्रभाव रहेकोले सलहको अरु झुण्डहरू नेपाल प्रवेश गर्ने सम्भावना न्यून रहेको केन्द्रले बताएको छ।
१३ गते बारा, पर्सा हुँदै पहिलो पटक सलह नेपाल प्रवेश गरेको थियो। ५ झुण्ड गरेर प्रवेश गरेको सलहको संख्या ७० देखि ८० लाख रहेको केन्द्रको अनुमान छ। १६ सय देखि १८ सय मिटर उचाईसम्म उड्न सक्ने सलह हावाको वेगसँगै टुक्रिएर ५२ जिल्लामा पुगेका थिए।
मकै र तरकारीमा क्षति
प्लान्ट क्वारेन्टाइन तथा विषादी व्यवस्थापन केन्द्रका अनुसार नेपालका विभिन्न जिल्लामा गरी करिब ११ सय हेक्टर क्षेत्रफलको कृषि बालीमा क्षति पुर्याएको छ। केन्द्रका अनुसार मकै, तरकारी र फलफुलमा गरी कुल ११ सय १८ हेक्टर क्षेत्रफलमा लगाएको कृषिबालीमा क्षति पुर्याएको हो।
सलहले मकवानपुर, दाङ, प्युठान, अर्घाखाँची र पाल्पामा मकै, तरकारी तथा भटमासबालीमा सामान्य क्षति पुर्याएको केन्द्रले बताएको छ।
कति परिमाण बराबरको क्षति भएको विश्लेषण भइरहेको सुवेदीले बताए। उनका अनुसार दाङ, प्युठान, रोल्पा, रुकुम, सल्यान लगायतका जिल्लामा क्षति पुर्याएको हो। क्षतिको वास्तविक तथ्याङ्क संकलन र विश्लेषणको काम भइरहेको बताए।
